عکاسی-خرمدرهموضوع اصلي جلسه:مثلث شوم سه گناه رايج(غيبت-تمسخر-عيب جويي و بدگماني)
موضوع فرعي:ادامه جهاد با نفس
تاريخ جلسه:91/11/27
1-خواندن آيات11تا18 سوره مبارکه حجرات
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِّن قَوْمٍ عَسَىٰ أَن يَكُونُوا خَيْرًا مِّنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِّن نِّسَاءٍ عَسَىٰ أَن يَكُنَّ خَيْرًا مِّنْهُنَّ ۖ وَلَا تَلْمِزُوا أَنفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ ۖ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ ۚ وَمَن لَّمْ يَتُبْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ ۖ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَب بَّعْضُكُم بَعْضًا ۚ أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَن يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَّحِيمٌ
يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن ذَكَرٍ وَأُنثَىٰ وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا ۚ إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ
قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا ۖ قُل لَّمْ تُؤْمِنُوا وَلَٰكِن قُولُوا أَسْلَمْنَا وَلَمَّا يَدْخُلِ الْإِيمَانُ فِي قُلُوبِكُمْ ۖ وَإِن تُطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَا يَلِتْكُم مِّنْ أَعْمَالِكُمْ شَيْئًا ۚ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ يَرْتَابُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ۚ أُولَٰئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ
قُلْ أَتُعَلِّمُونَ اللَّهَ بِدِينِكُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ ۚ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ
يَمُنُّونَ عَلَيْكَ أَنْ أَسْلَمُوا ۖ قُل لَّا تَمُنُّوا عَلَيَّ إِسْلَامَكُم ۖ بَلِ اللَّهُ يَمُنُّ عَلَيْكُمْ أَنْ هَدَاكُمْ لِلْإِيمَانِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ
إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ
2-بررسي آيه12سوره مبارکه حجرات
ترجمه: ای کسانی که ایمان آورده اید! از بسیاری از گمان (های بد) بپرهیزید, بی شک بعضی از گمان (ها) گناه است, و(در امور دیگران) تجسس (وکنجکاوی) نکنید, وبعضی از شما بعضی دیگر را غیبت نکند, آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادرش را در حالی که مرده است, بخورد؟! پس (البته) آن را ناپسند دارید( ), واز خدا بترسید, بی گمان خداوند توبه پذیر مهربان است
شأن نزول:دو تن از مسلمانان مهاجر از بي غذايي و گرسنگي،در نهايت ضعف و ناتواني به بيت المال چشم دوخته بودند و براي غذا انتظار ميکشيدند ولي گرسنگي آن ها چاره اي نداشت و دريغ از يک خرما تا از گرسنگيشان بکاهد.به ناچار از سلمان فارسي خواستند تا براي رفع گرسنگي شان فکري کند.سلمان به جستو جوي غذا پرداخت.سپس نزد رسول خدا رفت و پيامبر او را نزد اسامة بن زيد که خزانه دار بود فرستاد.سلمان نزد اسامه رفت و جريان اين دو مسلمان را بيان کرد و از او کمک خواست.اسامه از شرمندگي سري را پايين انداخت و گفت:چيزي موجود نيست که آن دو را سير کند.سلمان با نا اميدي با بازگشت و خبر را به آنان رساند.وقتي سلمان از آن جا دور شد آن دو از اسامه و سلمان به بدي ياد کردند و گفتند:اسامه بخل ورزيده است.مگر ميشود در بيت المال چيزي يافت نشود؟!و در باره سلمان هم گفتند که:اگر او را سراغ چاه سمينه(چاهي پر آب)بفرستيم،آب او فرو مي نشيند.سپس به ديدار رسول خدا رفتند.پيامبر فرمود:شما را چه شده،من آثار گوشت را در دهان شما مي بينم.ان دو بسيار تعجب کردند؛زيرا چند روزي بود که چيزي نخورده بودند چه برسد به گوشت.يکي از آن دو گفت:چه ميگويي يا رسول الله!ما مدتي است که غذا نخورده و گرسنه ايم!پيامبر فرمود:گوشت سلمان و اسامه!!!شما امروز گوشت آن دو را خورده ايد!!!.(غيبت هم چون خوردن گوشت برادر مرده است)
3-آثار زيان بار غيبت:از آثار زيان بار غيبت،از بين رفتن وحدت در جامعه و اعتماد متقابل و پيوند ميان دل هاست.اسرار مردم فاش ميشود،زشتي گناه از بين ميرود و آلودگي به آن اسان ميشود.
4-تمسخر:
ايه 11 سوره مبارکه حجرات(تمسخر): َا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِّن قَوْمٍ عَسَىٰ أَن يَكُونُوا خَيْرًا مِّنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِّن نِّسَاءٍ عَسَىٰ أَن يَكُنَّ خَيْرًا مِّنْهُنَّ ۖ وَلَا تَلْمِزُوا أَنفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ ۖ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ ۚ وَمَن لَّمْ يَتُبْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ
-ای کسانی که ایمان آورده اید! گروهی (از مردان) گروه دیگر را مسخره نکند, شاید آنان (= مسخره شدگان) از اینها بهتر باشند, ونه زنانی, زنان دیگر را, شاید آنان (= مسخره شدگان) از اینها بهتر باشند, واز یکدیگر عیبجوئی نکنید, ویکدیگر را با القاب زشت نخوانید, که پس از ایمان (آوردن) نام فسق بسیار (زشت و) بد است و هر که توبه نکرد, پس آنانند که ستمکارند.
امام صادق(ع)مي فرمايند:لا يَطمَعَنَّ المُستَهزي بِالنّاس في صِدقِ المَوَدَّه-کسي که مردم را به باد مسخره مي گيرد،نبايد به دوستي صادقانه [آن ها] اميد بندد.
5-جهاد با نفس-شيخ حرّ عاملي-مؤاخذه و مجازات(قسمت دوم)
اولياي الهي به منظور سرزنش و ادب آموزي به خويش،تکاليف و اموري را بر خود ضروري ميکردند مانند شب زنده داري،کم گويي،روزه داري و... .تذهيب نفس جز اين نيست که انسان خود را از اسارت خود خواهي ها و نياز هاي کاذب نفساني رها سازد و با رياضت و مبارزه،غرائذ زاتي را کنترل کند.
امام خميني(ره)در کتاب جهاد اکبر مي فرمايند:اگر انسان خباثت را از نهادش بيرون نکند،هر جه درس بخواند نه تنها فايده اي ندارد بلکه ضرر ها دارد.علم وقتي در اين مرکز پليد وارد شود،شاخ و برگ خبيث به بار مي آورد و شجره خبيثه ميشود.هر چه اين مفاهيم در قلب سياه و غير مهذّب انباشته گردد،حجاب زياد تر ميگردد.نفسي که مهذّب(پاکيزگي از عيب و نقص) نشد،علم حجاب ظلماني است(العلمُ هوَ الحجاب الْاَکبر)لذا شرّ عالم فاشد براي اسلام از همه شرور،خطرناک تر است.علم نور است ولي در دل سياه و قلب فاشد،دامنه ظلمت و سياهي را گسترده تر مي سازد.علمي که انسان را به خدا نزديکتر نکند،در نفس شخص دنيا طلب باعث دوري بيشتر از درگاه الهي مي گردد.
6-احکام
دستور سجده سهو:
سجده سهو اين است که بعد از سلام نماز فورا نيت سجده سهو کند و پيشاني را بر چيزي که سجده بر آن صحيح است بگذارد و بگويد:بسمِ اللهِ و بِاللهِ السّلامُ عليکَ ايُّها النَّبيُّ و رَحمةُ اللهِ و بَرَکاتُه.سپس بنشيند و دوباره به سجده رود و ذکر بالا را بگويد،سپس بنشيند و پس از تشهد سلام دهد.
برخي اصطلاحات فقهي:
احتياط لازم يا واجب:احتياطي که به جهت فتوا نداشتن مجتهد رعايت آن لازم است مگر به فتواي معتبر ديگري رجوع شود.
احتياط مستحب:احتياطي است که رعايت آن واجب نيست.
عذر خواهی...